Witaminy

Witaminy

Witaminy 1040 586 Eat Good

Mało kto wie, że określenie „witamina” zawdzięczamy Polakowi – Kazimierzowi Funkowi. Jako pierwszy na świecie, w 1913 roku odkrył i sztucznie wydzielił tiaminę, czyli witaminę B 1.

Pierwszy człon „vitae” to z języka łacińskiego „życie”, drugi – „amina” pochodzi od grupy aminowej, którą zawiera ten związek. Nie wszystkie witaminy zawierają tą grupę. Są to zróżnicowane związki, pełniące różne funkcje, jednak nazwa została niezmieniona, ze względów historycznych.
Witaminy są niezmiernie ważne dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Zdarzają się takie, które nasz organizm jest w stanie sam wytworzyć (np. witamina D powstająca w skórze, pod wpływem promieni słonecznych), niektóre są syntezowane przez bakterie jelitowe, ale większość z nich musimy dostarczyć wraz z pożywieniem. M.in. dlatego tak ważna jest zbilansowana, zróżnicowana dieta, bogata w warzywa i owoce.

fruit and vegetable
Przy standardowym odżywianiu, trudno jest przedawkować witaminy. Ich nadmiar jest usuwany z organizmu wraz z moczem i potem. Wyjątek stanowią witaminy A, E, D i K, które są rozpuszczalne w tłuszczach i kumulują się w naszym ciele. Wspomnieć tu należy o suplementacji. Szacuje się, że co czwarta emitowana w radiu i telewizji reklama dotyczy suplementów diety. Odsetek Polaków kupujących produkty z tej grupy jest jednym z najwyższych na świecie. Warto podkreślić, że w większości przypadków, stosowanie takich preparatów nic nie daje, a czasami może nawet szkodzić. Suplementy nie podlegają tak rygorystycznej kontroli jak lekarstwa, mogą zawierać niekorzystne dla nas substancje, niepotrzebnie obciążać wątrobę i nerki, a w rzadkich przypadkach prowadzić do hiperwitaminozy, czyli nadmiaru danej witaminy.

vegetables

Prawidłowa, zróżnicowana dieta u zdrowych osób pokrywa zapotrzebowanie na pierwiastki i witaminy. Również popularne ostatnio metody leczenia i zapobiegania chorobom przez zażywanie bardzo dużych dawek np. witaminy C, są delikatnie mówiąc kontrowersyjne i mają słabe podparcie naukowe. Zażywanie suplementów (i to nie w formie multiwitaminy) jest wskazane tylko w przypadku, gdy rzeczywiście występuje niedobór konkretnej substancji w diecie, lub kiedy istnieje zwiększone zapotrzebowanie na nią (choroba, intensywna praca fizyczna, sport, ciąża itp.) Innym przykładem sytuacji, w której dodatkowa suplementacja jest wskazana, jest dieta wegańska, ponieważ w produktach roślinnych nie występuje witamina B12, a także okres jesienno – zimowy na naszej szerokości geograficznej, kiedy ze względu na brak słońca, większość osób cierpi na niedobór witaminy D. Należy również pamiętać, że syntetyczne witaminy, mimo tego, że chemicznie są identyczne z naturalnymi, zwykle są gorzej wchłanialne przez organizm, co powoduje konieczność stosowania większych dawek.

witaminy w pigułkach

Witaminy, w większej lub mniejszej ilości, występują w praktycznie każdym naszym posiłku, lecz są produkty, które są ich najbogatszymi źródłami. Do takich należą wątróbka, żółtka jaj, mleko i jego przetwory, ryby i owoce morza, oleje roślinne, orzechy, pełne ziarna i oczywiście warzywa i owoce, również te mrożone i suszone. Szczególnie warzywa powinny być elementem każdego posiłku w ciągu dnia.